Essentiële olie en hydrolaten worden over het algemeen met stoom aan de plant onttrokken. Door verhitting van water ontstaat opstijgende waterdamp die de essentiële olie en andere stoffen uit de planten losmaken en met de stoom meevoeren. Alleen in deze gasvormige (vluchtige) toestand kunnen water en de vluchtige olie zich verbinden en energie uitwisselen. Nadat de stoom tot water afgekoeld is, blijft een klein percentage aromatische moleculen (maximaal 0,2%) verbonden met het destillatiewater. Dit is herkenbaar aan de geur. Het overgrote deel van de essentiële olie verbindt zich niet met het water en blijft erop drijven. Dit wordt afgeroomd. Zo zijn er twee producten ontstaan: de vetoplosbare (lipofiele) delen die we essentiële olie noemen en het destillatiewater met de wateroplosbare (hydrofiele) delen oftewel het hydrolaat of hydrosol. Hydrolaten zijn dus de andere schepping van het destillatieproces. Door de hoeveelheid aan inhoudsstoffen zijn ze therapeutisch sterk werkzaam en kunnen ze niet synthetisch in het laboratorium worden geproduceerd. 

Je zou kunnen zeggen dat de wateroplosbare microdruppels essentiële olie het hydrolaat de geur en smaak geven, terwijl de wateroplosbare plantbestanddelen verantwoordelijk zijn voor de therapeutische werking. Alle hydrolaten zijn huidverzorgend en soms worden de therapeutische eigenschappen van de essentiële olie overtroffen. Omdat ze een zachte werking hebben, zijn hydrolaten geschikt bij de behandeling van de zeer gevoelige huid en van kinderen, zwangeren en ouderen. Je kunt de hydrolaten onverdund op de huid toepassen. Alle hydrolaten zijn zeer verzachtend en daarom geschikt voor elk huidtype. De hydrolaten hebben de volgende werking voor de huid:

- Samentrekkend

- Tonifiërend

- Celvernieuwend

- Verzachtend

- Verfrissend

- Zuiverend

- Vochtregulerend

Hydrolaten zijn minder lang houdbaar dan essentiële oliën. Verse hydrolaten zijn zuiver en bacterievrij. Je kunt een hydrolaat het beste in de koelkast bewaren, of zo koel (en donker) mogelijk. Hydrolaten zijn ongeveer 6 maanden na opening houdbaar.